top of page
Yazarın fotoğrafıKıvanç KIRLI

Frank Lloyd Wright: Başka Bir Mimarlık





Sizlerle linkedin üzerinden okuduğum bir yazıyı paylaşmak istiyorum. Dilerseniz orijinal metni buraya tıklayarak okuyabilirsiniz.


"📍Wright ilk mimari terbiyesini annesinden alır, ahşap bloklar ile yıllarca oynamasının etkisinin kütleyi parçalama ustalığının temeli olduğunu düşünürsek yanlış düşünmüş olmayız. Wright’ı etkileyen bir diğer öge ise; doğa ile kurduğu ilişki bağlamında Japon kartpostallarıdır.


📍Ekibinde peyzaj mimarı, inşaat mühendisi, vitray ustası ve marangoz gibi tasarımın bütün aşamalarında görev alacak meslek gruplarından çalışanlar ile beraber hareket eden Wright, tasarımını üstlendiği her yapıda, tasarıma ihtiyaç duyulabilecek her noktada, ustalığını yansıtmak ister. Bu çabası da bizi; Gesamtkunstwerk ile (Total Work of Art) kavramı ile tanıştırır.


📌Wright’ın tasarım anlayışı temelde ikiye bölünür; çalışma mekanları daha kompakt tasarlanmış, kutsal, yukarıdan aldığı ışıkla çalışanların kolay rahatsız olmayacağı şekilde düşünülür. Çalışma mekanları kutsaldır, dışarıya kapanmış iş ile baş başa kalınacak yerlerdir.


📌Evler ise doğa ile daha hemhal olmuş, hayatı sembolize eden şömine etrafına kümelenmiş, konstrüksiyon esaslı parçalanmış kütleler prensipleri tasarlanır. Wright’ın açık mekan anlayışı bu noktada herkesten ayrılır, tüm mekanları görürüz ama kolay ulaşamayız.


🎯Wright’ın en bilindik, imza niteliğinde işlerinden olan, dünyanın en önemli konut projelerinin başında gelen ve bir günde çizdiği söylenen Şelale Evi (Fallingwater House) ise kat planlarının kaydırılması esasıyla oluşturulmuş, hacimlerin yatay yönde genişlemesi esası ile tasarlanmış, son derece aydınlık bir mekandır.


📍Wright’ın, doğayı arındırıcı bulmasının etkilerini, Şelale Evi’nin üzerinde tasarlandığı ırmak ile olan etkileşiminden de hissederiz.


📍Yapının üzerine kurulduğu kayalıklar binanın temelini oluşturur, bazı kayalıklar ise kat seviyesine kadar yükselerek binaya değer. Bütünlüklü sanat eseri (Gesamtkunstwerk) yaklaşımının da etkisiyle, evin iç mekanının her köşesini de sahipleri için tasarlar ve planlar, mobilyaların yerleri konusunda dahi ısrarcı davranır.


🎯Guggenheim Museum ise, yukarıdan ışık alması, karanlık çeperleri ile klasik bir Wright yapısıdır. Formalist yaklaşımı ile resim sergisi için uygunluğu her dönemde tartışmaya açıktır ama güzelliği ve kitlelere etkilesi inkar edilemez.


🎯Johnson Wax Headquarters binası ise içeriye kontrollü ve doğru ışık alan yapısıyla Wright’ın tüm ofis tasarım prensiplerini yansıtan bir yapıdır. Burada, mimaride uzun yıllar etkisi sürecek mantar kolon tasarımları ile tanışırız.


🛎️İnsanın yaşam alanını kendi içinde uyumlu, anlamlı ve çağdaş bir yaşam sunarak, yaşayanların bireysel gereksinimlerini özgürce ve kolayca karşılayabildikleri bir sanat yapıtı haline getirebilmenin mimarlıkta ele geçirilen en büyük fırsatlardan biri olacağını söyleyen Wright, kuşkusuz ki bu düşüncesini eserlerinde başarı ile yansıtabilmiştir. "

363 görüntüleme0 yorum

Son Yazılar

Hepsini Gör

Comments


bottom of page